Management, een andere belangrijke factor bij Porcine Respiratory Disease Complex
In de eerdere afleveringen van ‘Let’s talk about PRDC’ zijn we ingegaan op de infectieuze en niet-infectieuze oorzaken. Dit geeft al aan dat PRDC echt complex is en niet één oorzaak kent. Naast de infectieuze en niet-infectieuze oorzaken speelt ook management een belangrijke rol om ziektekiemen buiten de deur te houden. Een goed en efficiënt management is afhankelijk van een aantal factoren. De belangrijkste zetten we voor u hieronder op een rijtje.
Bedrijfsgrootte en arbeid
Belangrijke factoren zijn bedrijfsgrootte en hoeveelheid beschikbare arbeid. Uit diverse studies blijkt dat hoe groter bedrijven zijn, hoe moeilijker PRDC de baas te blijven. Naarmate een bedrijf groeit is het ook logisch dat er meer arbeid verricht moet worden. Zijn er te weinig arbeidskrachten dan gaat men, door de beperkte beschikbare tijd, achter de feiten aanlopen en kan er niet alle tijd en zorg besteed worden die nodig is. Maar ook bij bedrijven met veel arbeidskrachten kunnen problemen ontstaan doordat de structuur en uniformiteit van werken ontbreekt. Het is daarom belangrijk duidelijke afspraken te maken over de werkwijze die iedereen moet respecteren en volgen!
Productiesysteem keuze
Een andere belangrijke factor is de keuze van het productiesysteem. Werkt men in een continu systeem (week systeem) of in een meerweken systeem. Naarmate de bedrijven groter worden en de hoeveelheid arbeid beperkter is, kan het helpen om in meerweekse systemen te gaan werken. Hiermee kan het werk beter gepland worden en kan er extra arbeid ingehuurd worden op piekmomenten. Maar meerweek systemen kennen nog andere voordelen; doordat er in productiegroepen gewerkt wordt, ontstaan op het bedrijf ook betere scheidingen van leeftijdsgroepen, waardoor PRDC makkelijker onder controle te houden is. Het is daarom goed te bekijken welk systeem het beste past bij het bedrijf.
Bedrijfslocatie en biosecurity
De ligging van een bedrijf, met name in varkensdichte gebieden, is een essentiële factor bij het ontstaan van PRDC op het bedrijf. De vraag is, hoe komt dit? Het sleutelwoord hier is externe biosecurity, dat een aantal maatregelen bevat om ziektekiemen zoveel mogelijk buiten te houden. Zo is het gebruik van de hygiënesluis, voor iedereen die het bedrijf betreedt, een absolute voorwaarde. Ook het inbrengen van diverse materialen van buitenaf dient een belangrijk punt van aandacht te zijn. Sommige bedrijven maken gebruik van een aparte sluis voor het naar binnen brengen van materialen, waarbij goederen met UV licht eerst bestraald worden om zo een heel aantal kiemen buiten de deur te houden. Maar dat is lang niet altijd genoeg! Beste stelregel is om niets naar binnen te brengen wat niet strikt noodzakelijk is en goederen, die in potentie een besmettingsbron zouden kunnen zijn, vooraf te desinfecteren. Gebruik van zoveel mogelijk eigen materialen is zeker aan te raden om insleep te voorkomen.
Een ander punt bij externe biosecurity is het invoeren van dieren van buiten het bedrijf, oftewel hoe is de quarantaine en adaptatie geregeld? Hiervoor bestaan duidelijke protocollen die in de praktijk lang niet altijd zorgvuldig worden gevolgd. Ook dient het ontwerp van de omgeving van het bedrijf duidelijk te zijn zodat de vuile en de schone wegen inzichtelijk zijn weergegeven en men bijvoorbeeld weet waar de kadaverplaats zich bevindt. Daarnaast maken een aantal bedrijven gebruik van luchtfilters om ziektekiemen te mijden. Het is weliswaar een kostbare maar wel effectieve methode, mits het systeem goed onderhouden wordt.
Interne biosecurity
Om dan meteen maar de stap te maken naar de binnenwereld van het bedrijf, hoe gaat men om met de interne biosecurity? Strikte scheiding van diergroepen is hierbij hoofdzaak, maar ook consequente volgorde van werken (van jong naar oud bij beperkte beschikbare arbeid) of strikte scheiding van medewerkers in de verschillende diergroepen om het verslepen van infectieus materiaal te vermijden verdient aandacht. Ook dienen er hygiënemaatregelen te zijn om besmetting binnen het bedrijf te voorkomen.
Omgaan met zieke dieren
Is er een ziekenboeg of niet en wordt hier op de juiste wijze gebruik van gemaakt. Ook het omgaan met achterblijvers valt hier onder, deze mogen nooit teruggelegd worden naar andere groepen. Dit is vragen om problemen! Maar ook, hoe snel wordt er bij zieke dieren ingegrepen?Hoe eerder hoe beter is hierbij het advies. Tegenwoordig bestaan er monitoringsystemen die vroegtijdig problemen signaleren. Op bedrijven waar deze systemen worden ingezet, ziet men dat er veel eerder wordt ingegrepen en daarmee problemen beperkt gehouden kunnen worden. De moeite waard om eens over na te denken. Voorkomen is nu eenmaal beter dan genezen!
Bovenstaande is een greep van management maatregelen die mogelijk kunnen helpen PRDC onder controle te houden bij varkensbedrijven. Niet-infectieuze oorzaken gaan hand in hand met een slecht management. Loop daarom de checklist eens door om te zien waar er gaten vallen. Ook een algemene biosecurity checklist kan helpen om management problemen in kaart te brengen. HIPRA kan u hierbij helpen, neem contact op met onze dierenartsen.